Barbara Kruger, Twoje ciało to pole walki
Ikoniczne plakaty na ulicach Szczecina mówią: NIE łamaniu praw kobiet
W przestrzeni miejskiej Szczecina można oglądać plakaty amerykańskiej artystki, Barbary Kruger, przedstawiające reprodukcję słynnego dzieła Bez tytułu (Twoje ciało to pole walki) Polska wersja. TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie otrzymała je 13 listopada, dzięki uprzejmości artystki oraz berlińskiego oddziału reprezentującej ją galerii Sprüth Magers. Trzy tygodnie wcześniej Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok zakazujący aborcji w przypadku nieodwracalnych wad płodu. Tego samego dnia napisaliśmy do artystki, a historia w niebezpieczny sposób zaczęła się „rymować” z przeszłością.
Praca Barbary Kruger powstała pierwotnie na potrzeby Marszu Kobiet w Waszyngtonie w 1989 r. Polskiej publiczności artystka dała się poznać w latach dziewięćdziesiątych, kiedy zaprezentowała ikoniczne dzieło w przestrzeni publicznej stolicy, przy okazji wystawy monograficznej w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Kontekstem ekspozycji, której kuratorką była Milada Ślizińska, była ówczesna dyskusja o prawie kobiet do aborcji i wprowadzeniu edukacji seksualnej.
Pierwszy pokaz pracy Twoje ciało to pole walki w Polsce miał miejsce w czasie, kiedy kształtowaliśmy się jako nowoczesne społeczeństwo. Dziś, ćwierć wieku później, biorąc pod uwagę nieustanne próby „porządkowania” zagadnień ciała przez część polityków, dzieło pozostaje wciąż niezwykle aktualne, gotowe do użycia. Na przełomie listopada i grudnia, dzięki inicjatywie TRAFO, ponad setka plakatów Kruger pojawiła się na ulicach Szczecina – z jednej strony jako element walki o prawa kobiet w Polsce, a z drugiej jako część planowanej wystawy Co sobie kto na swój temat wymyśli*, diagnozującej współczesną tożsamość Szczecina.
Prawa człowieka są istotną częścią tożsamości naszego miasta. Chcemy, aby komentarz Barbary Kruger był obecny w dialogu publicznym i stał się słyszalnym głosem w całym kraju. Nie ma naszej zgody na łamanie praw kobiet!
Barbara Kruger (ur. 1945 r.) – amerykańska artystka, reprezentantka sztuki feministycznej, sztuki zaangażowanej społecznie i politycznie, a także działań konceptualnych. W 1992 roku „Newsweek” umieścił ją, jako jedyną reprezentantkę sztuk wizualnych, na liście 100 osób tworzących elitę kulturalną Stanów Zjednoczonych. W 2005 roku została uhonorowana na 51. Biennale w Wenecji Złotym Lwem za całokształt pracy twórczej. Charakterystyczne dla Kruger prace to wykonywane w duchu i stylu walczącej awangardy zdjęcia i slogany wydrukowane grubą czcionką Futura Bold Italic na czarnym, białym lub czerwonym tle, prezentowane w formie plakatów, przenoszonych na torby na zakupy, przestrzenie reklamowe czy T-shirty, gdzie zaciera się granica pomiędzy sztuką a komercją. Natomiast sam komunikat reprezentuje „drugą falę” feminizmu, dla której jednym z głównych haseł było „Prywatne jest polityczne”. Inna znana i nadal wykorzystywana przez społeczeństwo praca Kruger to głośna okładka New York Magazine z 2016 roku, przedstawiająca Donalda Trumpa ze sloganem „Loser (Niudacznik)”. Plakat, jak można się spodziewać, nabiera dziś nowego znaczenia. De facto spełnia się.
*Wystawa Co sobie kto na swój temat wymyśli, która uczci 75-lecie historii Szczecina, miała być prezentowana w TRAFO od 19 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r., jednak, w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2, daty prawdopodobnie ulegną zmianie.
Barbara Kruger, Bez tytułu (Twoje ciało to pole walki) Polska wersja, 1991/2020 Plakat 76 x 55 cm MSPM BKR 25925
Dzięki uprzejmości artystki i Sprüth Magers, Berlin.
Praca z kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.
Zdjęcia: Andrzej Golc
