Druga wystawa z cyklu 'Rzeźbienie (wirtualnych) Rzeczywistości' prezentuje ‘Ludological’ (2016), wspólne przedsięwzięcie Stiana Korntveda Ruuda &AE, norweskich artystów zamieszkałych w Berlinie i Oslo. Praca, nawiązująca swoim wyglądem do głębinowej infrastruktury przechowywania danych, przedstawia urządzenie, w którym algorytmy rywalizują ze sobą w grze. Punktem centralnym rzeźby jest zamontowany w urządzeniu pień drzewa, który, w zależności od wyniku gry, ulega zniekształceniu, a w efekcie końcowym – całkowitemu zniszczeniu. Zmieniający się, dwukolorowy wzór pikseli na monitorze wizualnie przypomina azjatycką grę planszową ‘Go’. Do niedawna stanowiła ona główne wyzwanie dla systemów sztucznej inteligencji (AI). Dopiero w ubiegłym roku AlphaGo, stworzony przez Google DeepMind, jako pierwszy program komputerowy pokonał zawodowego gracza ‘Go’ na pełnej planszy (19 x 19 cm). W marcu 2016 r. program wygrał z pochodzącym z Południowej Korei Lee Sedolem, najlepszym graczem na świecie. Było to wielkie wydarzenie medialne, postrzegane jako kamień milowy w badaniach nad sztuczną inteligencją. W przeciwieństwie do podstawowych systemów AI, które są w stanie wykonywać tylko jedno proste zadanie, zaawansowane urządzenia wykorzystujące sztuczną inteligencję to maszyny posiadające świadomy umysł i czucie. Czy nastąpi zatem nowe rozdanie? Czy spełnienie się odwiecznego marzenia ludzkości o stworzeniu swojego sztucznego odpowiednika jest w zasięgu ręki?
Współczesna, czwarta rewolucja przemysłowa, opierająca się na cyber-fizycznych systemach, hiper-optymalizacji, elastyczności, wydajności i zaawansowanych strategiach komunikacji między ludźmi, maszynami i produktami, pogłębia proces izolacji człowieka w jego środowisku. ‘Ludological’ porusza te kwestie za pomocą częściowo zautomatyzowanej, czasowej rzeźby.
Artyści ujmują to w następujących słowach: ‘Przyzwyczajcie się do obojętności. Uczestnicy procesu będą postrzegać innych w kategoriach materii, której przeznaczenie można dowolnie zmieniać – ograniczona AI nie jest wcieleniem empatii.’
Stian Korntved Ruud – projektant, artysta i współzałożyciel norweskiego studia sztuki, rzemiosła i projektowania Kneip. Jego prace były wystawiane m.in. na Biennale Internationale Design Saint Etienne we Francji, w Collective w Nowym Jorku i Passionwege w Wiedniu. W 2015 r. jego projekt ‘The Daily Spoon’ otrzymał nagrodę BKH Kunsthåndverkprisen, a niedawno studio Kneip zostało wyróżnione nagrodą Talents à la Carte Award przyznawaną przez Maison&Objet Paris.
&AE – kolektyw obejmujący szereg projektów artystycznych, zainicjowany przez artystę, programistę i technologa Simena Musaeusa, magistra sztuk pięknych, absolwenta Uniwersytetu Sztuki w Berlinie (klasa Hito Steyerl i Olafura Eliassona). Jego prace prezentowane były w wielu międzynarodowych instytucjach, m.in.: Neue Nationalgalerie w Berlinie i Vitamin Space w GuangZhou (Chiny). Uczestnik licznych artystycznych projektów badawczych, m.in. Alius, który wykorzystuje algorytmy generatywne, uczenie maszynowe i dane rozproszone w poszukiwaniu rozwiązań alternatywnych do tekstu.
'Rzeźbienie (wirtualnych) Rzeczywistości' to cykl wystaw prezentujących artystów, którzy wykorzystują w pracy technologie VR. Sprzeczność między wyraźną fizyczną nieobecnością i jednoczesną obecnością wirtualnych, cyfrowych obiektów może być przenoszona z powrotem do rzeczywistości w postaci haptycznych, fizycznych obiektów tworzonych przy pomocy automatycznego, zaawansowanego procesu wydruku z danych cyfrowych. Jednocześnie kryteria rzeźbiarskie, takie jak plastyczność i wieloperspektywiczność, odgrywają znaczącą rolę dla obu form. Wystawa stawia pytanie o to, jak przystosowujemy nasze sposoby widzenia do ewolucji powstawania obrazu.
Hybrydowe formy rzeczywistości determinują nasze życie codzienne. Rzeczywistość nie jest ograniczona do paradygmatu prawdy, ’bycia’ versus ’znaczenia’. Może być związana z naturalną, fizyczną przestrzenią człowieka, jego otoczeniem miejskim, wirtualnymi światami naszego cyfrowego społeczeństwa. Obszary te współistnieją i przekładają się na technologie wykorzystywane w tworzeniu rozszerzonej czy mieszanej rzeczywistości, otwierając nowe formy percepcji. Spojrzenie widza/użytkownika jest ‘pochłaniane’, w zmysłowe doświadczenie może być zaangażowane całe ciało. W przeciwieństwie do rzeźby klasycznej, wirtualne obiekty charakteryzują się wyłącznie obecnością wizualną. Przyjmują postać znaków na powierzchni ekranu opartych na algorytmie, nie dzieląc tych samych warunków przestrzennych ze swoimi klasycznymi odpowiednikami.
Zdjęcia w galerii: widoki wystawy „Hybrid Modus. New positions in bio-, living- and digital sculpture“ w Bredelar, Sauerland / Niemcy, kuratorzy: Ursula Ströbele & Bas Hendrikx © Sander Van Wettum