Piece Of Flesh (dosł. “kawał ciała”) występuje w przekładzie szekspirowskiego Romea i Julii Macieja Słomczyńskiego jako “kawał chłopa”. Wykład towarzyszy wystawie Marte Gunnufsen Flesh i pokazywanych na niej rysunków (W)ho’re Whore? w kontekście ikonoklazmu dzieł sztuki przedstawiających męskie przyrodzenie.
Daniele de Volterra czyli “Majtkarz” (Il Braghettone) z Kaplicy Sykstyńskiej, odrąbane penisy antycznych rzeźb czy tajemny gabinet w Neapolu z pompejańskimi artefaktami to zaledwie część tabu w sztuce i życiu społecznym w przeszłości. W historii kultury fallus towarzyszy irracjonalnym reakcjom, w końcu jak mówił Sofokles, posiadać penis to być “przykutym łańcuchem do szaleńca”.
Oprócz przykładów sztuki światowej podczas wykładu zostaną omówione też liczne dzieła polskiej sztuki najnowszej m.in. Katarzyny Kozyry, Artura Żmijewskiego, Zoffi Kulik, Zbigniewa Libery czy Doroty Nieznalskiej, wukazane kontekście współczesnych zjawisk społeczno-politycznych, a także wiele intrygujących zjawisk z historii kulturowej.
*IN EFFIGIE
Praktyka in effigie w Europie obecna była od średniowiecza do oświecenia, została opisana m.in. przez markiza de Sade w dziele 120 dni Sodomy, czyli szkoła libertynizmu. Wiązała ona system penalizacji ze sztuką (obrazem). W przypadku nieobecności skazanego na śmierć, który np. zbiegł przed prześladowaniami zagranicę, wyrok powieszenia wykonywano na jego wizerunku. Stało za tym przeświadczenie o (magicznym? duchowym?) związku malarskiego portretu z przedstawioną osobą. Choć nieobecny we współczesnych kodeksach prawnych, tryb in effigie przetrwał do naszych czasów. Dzieła sztuki pod różnymi szerokościami geograficznymi padały i nadal padają ofiarą przemocy. Nie chodzi tu tylko o działania cenzorskie, lecz przede wszystkim o czyny, fizyczne akty zniszczenia dzieł kultury i sztuki, motywowane ideologicznie, ekonomicznie czy religijnie. Cykl prelekcji, warsztatów, wystaw będzie prezentował tragiczne losy dzieł z perspektyw różnych epok i kultur a podsumowany zostanie publikacją o współczesnym ikonoklazmie.
Kurator cyklu In effigie: Stanisław Ruksza
Stanisław Ruksza – kurator wystaw, historyk sztuki, autor tekstów, wykładowca. Od 2017 roku dyrektor TRAFO Trafostacji Sztuki w Szczecinie. W latach 2008-2017 dyrektor programowy CSW Kronika w Bytomiu. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kurator wielu wystaw w kraju i za granicą. Wykłada na Akademii Sztuki w Szczecinie oraz gościnnie na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. W latach 2007-2009 wykładał na Uniwersytecie Śląskiem w Katowicach – Instytucie Sztuki w Cieszynie. W swoich badaniach skupia się na związkach sztuki z przemianami społecznymi i politycznymi, zagadnieniem śmierci i zjawiskami granicznymi w sztuce współczesnej. Rezydent of apexart w Nowym Jorku (2009), Careof DOCVA w Mediolanie (2013, 2015), Cité internationale des arts w Paryżu (2017). W 2014 roku wybrany kuratorem roku w Polsce w rankingu magazynu Obieg i nominowany do nagrody „Gwarancje kultury 2015” w TVP Kultura w kategorii „sztuki wizualne”.